open-navigation
close-navigation

Projekty - Zamek Królewski w Poznaniu

PROJEKTY

ZAMEK KRÓLEWSKI W POZNANIU

Fundacja Gawrońskich jest w posiadaniu unikalnej kolekcji materiałów dotyczących renowacji Starego Miasta w Poznaniu, którą przygotował znakomity architekt, prof. Zbigniew Zieliński. Została ona przygotowana i zamknięta w latach 1949 – 1950. Jej główne założenia zostały opracowane i przedstawione władzom miasta jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, w roku 1938. Wojenna zawierucha „rozwiązała problem poznańskiej starówki bezwzględnie”. Została ona bowiem zniszczona niemal w 80% (zdjęcie obok).

Starówkę należało odtworzyć od podstaw i wówczas powstała unikalna szansa, aby zrekonstruować ją w kształcie zbliżonym do optymalnego, tj. bez naleciałości, które w ciągu stuleci zmieniły, a w znacznym stopniu i wypaczyły jej jedyny w swoim rodzaju charakter. Projekt kompleksowej odbudowy całego ciągu staromiejskiego wraz z dominującym na wzgórzu Zamkiem Królewskim przygotował bigniew Zieliński wraz z zespołem. Niestety, Główny Konserwator Zabytków, prof. Jan Zachwatowicz – skądinąd zasłużony dla architektury polskiej- zdołał zablokować ów projekt, jak się okazało, na wiele lat. Dopiero niedawno zaistniały przesłanki, aby powrócić choć w części do tej koncepcji, przynajmniej w tym, co dotyczy Zamku. Stąd powstanie Obywatelskiego Komitetu im. Zbigniewa Zielińskiego i jego działania.

Koronnym argumentem przeciwników odbudowy Zamku Królewskiego w Poznaniu był brak ikonografii pozwalającej odtworzyć wygląd tej budowli z okresu jej świetności. Udało nam się dowieść, iż oprócz wyobrażenia Zamku na znanym sztychu Brauna i Hogenberga z 1618 roku, istnieją także szczegółowe opisy sporządzone przy okazji lustracji z lat 1565 i 1628. Wreszcie badania archeologiczne z lat 2003 – 2004 jednoznacznie potwierdziły, iż fundamenty potężnej, renesansowej loggii zajmowały obszar całego wzgórza zamkowego. W tej sytuacji Obywatelski Komitet im. Zbigniewa Zielińskiego, powołany do życia w roku 2009 dla podjęcia starań o odtworzenie bryły zamkowej w postaci możliwie zbliżonej do wizjonerskiej koncepcji znakomitego architekta, postuluje o odbudowę Zamku z zachowaniem pierwotnej, sześcioszczytowej bryły.

Zbigniew Zieliński wyobrażał sobie Zamek Królewski w Poznaniu w sposów zaprezentowany na zdjęciu poniżej. Wyobrażenie to opierał na głębokich analizach kontekstu, w jakim powstać mógł pierwotny zamysł twórców zamku.

Kafel z pieca w Zamku Królewskim w Poznaniu
Przeczytaj więcej
Musimy pamiętać, o tym, że pochodząca z końca XVIII wieku siedziba Muzeum Sztuk Użytkowych została wzniesiona przez Kazimierza Raczyńskiego jako prowizorium, które – doraźnie służąc miastu – nie aspirowało do zastąpienia Zamku ani żadnej jego części. Wykorzystując autentyczne do I piętra zamkowe mury, jest ona praktycznie gotowa do włączenia w pełną bryłę Zamku poprzez dodanie jednej kondygnacji i trójszczytowego dachu. Sam architekt , pan Witold Milewski – (członek założyciel OKZZ) przekonany był i jest w 100% do tej koncepcji. Wspólnie wydaliśmy stosowne oświadczenie w tej sprawie w czerwcu, tuż po akcie restytucji Zamku. Poznań wcześniej od Krakowa i Warszawy był stolicą Polski. Zamek poznański to przecież miejsce, gdzie z całą pewnością po raz pierwszy ukazane zostało publicznie nasze państwowe, do dzisiaj tak dla nas ważne godło – orzeł biały. Poznaniowi należy się zamek naprawdę królewski, miejsce pamięci narodowej. Należy się nam wszystkim, a zwłaszcza młodemu pokoleniu, bo gdzie jak nie tam właśnie, ma ono budować swój patriotyzm?

 

Uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Zamku Królewskiego w Poznaniu